دوران سالمندی به 60 سال و بالاتر اطلاق می گردد اما تغییرات سالمندی از سالها قبل از آن آغاز می شود. با توجه به تغذیه در این دوران از زندگی به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای بدن از اهمیت به سزایی برخوردار است.
نیاز سالمندان به مواد مغذي متاثر از داروها، بیماریها و پدیده هاي بیولوژیکی دوران میانسالی و سالمندي بوده و در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. مهمترین توصیه تغذیه اي براي این سنین ، تهیه غذاهاي ساده و کم حجم است به شکلی که تمامی نیازهاي فرد به مواد مغذي تامین گردد . انتخاب نوع غذا در برنامه غذایی روزانه از اهمیت خاصی برخوردار است.
نکته اساسی که باید در برنامه غذایی سالمندان موردتوجه قرار گیرد، مصرف مواد غذایی کم‌چربی و کم کلسترول (مانند شیر و لبنیات کم‌چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و ...)، کم‌نمک و پر فیبر است.
در این مقاله ما نیازهای تغذیه‌ای سالمندان را بررسی کرده و بهترین پیشنهاد را ارائه می‌دهیم.
اهمیت تغذیه برای سالمندان
با افزايش سن، نياز سالمندان به انرژی کاهش‌یافته و تمايل به مصرف غذا كمتر مي‌شود. در اين حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگيرد، ميزان دريافت مواد مغذی ضروري در آن‌ها پايين‌تر از حد مطلوب خواهد بود. توجه به تغذیه سالمندان به دلیل تغییر نیازهای تغذیه اهمیت فراوانی دارد. رعایت اصول تغذیه صحیح سالمندان سبب می‌شود فرد سال‌های عمر خود را با سلامت و نشاط و راحتی بیشتری طی نماید و کمتر در معرض بیماری‌های شایع همچون فشارخون بالا، چربی خون بالا، دیابت و پوکی استخوان قرار بگیرد.
باید یادآور شد که تغذیه سالمندان و عادات غذایی مطلوب و صحیح در پیشگیری از این بیماریها مؤثر است، درنتیجه اگر اصول تغذیه سالمندان رعایت شود کمتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماریها قرار می‌گیرند و این خود منجر به بهبود کیفیت زندگی آنان خواهد شد.
بسیاری از بیماری‌هایی که افراد مسن از آن‌ها رنج می‌برند نتیجه عوامل غذای رژیمی است که حتی تحت تأثیر رزيم غذایی در دوران جنینی و شیرخوارگی هست. این عوامل سپس با تغییراتی که به‌طور طبیعی با روند پیری اتفاق می‌افتد، پیچیده می‌شوند.
به نظر می‌رسد که وجود چربی در رژیم غذایی با سرطان روده بزرگ، پانکراس و پروستات همراه است. عوامل خطر آتروژنیک مانند افزایش فشارخون، افزایش چربی خون، بیماری‌های قلبی-عروقی و عروق مغزی، دیابت، پوکی استخوان، سرطان و عدم تحمل گلوکز که همگی تحت تأثیر عوامل رژیم غذایی هستند. کمبود ریزمغذی‌ها اغلب در افراد مسن به دلیل عوامل مختلفی ازجمله کاهش مصرف مواد غذایی و عدم تنوع در غذاهایی که می‌خورند، شایع است.
همچنین افراد مسن اغلب از کاهش عملکرد سیستم ایمنی رنج می‌برند که می‌تواند به افزایش عوارض و مرگ‌ومیر در افراد این گروه منجر شود. از دیگر تغییرات مهم مربوط به افزایش سن می‌توان به از بین رفتن عملکرد شناختی و وخیم‌تر شدن اختلال در بینایی اشاره کرد که همگی مانعی برای سلامتی و عادت‌های غذایی در افراد مسن می‌باشند.
مواد غذایی موردنیاز سالمندان
گروه غلات
این گروه شامل انواع نان به‌خصوص نوع سبوس‌دار، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی و سایر غلات می‌شود. برنامه تغذیه سالمندان باید بر اساس نیاز به انرژی و فعالیت بدنی، روزانه ۶ تا ۹ واحد از این گروه غذایی را شامل باشد.
گروه میوه‌ها و سبزی‌ها
این گروه شامل انواع میوه‌ها و سبزی‌هاست که تأمین‌کننده ویتامین A و C، قدری ویتامین‌های گروه B، آهن و مقدار قابل‌توجهی فیبر هستند. مصرف روزانه حداقل دو واحد از گروه میوه‌ها و ۳ واحد از گروه سبزی‌ها برای سالمندان واجب است.
گروه لبنیات
این گروه، موادی مانند شیر، ماست، پنیر، کشک، دوغ و بستنی را شامل می‌شود. مواد غذایی این گروه تأمین‌کننده بخشی از پروتئین، کلسیم، فسفر و برخی مواد مغذی دیگر است. بهتر است در روز 2 تا 3 واحد از این گروه غذایی در برنامه غذایی سالمندان گنجانده شود.
گروه پروتئین‌ها
با افزايش سن علاوه بر كاهش توده عضلانی، ذخيره پروتئينی بدن نيز كاهش پیدا می‌کند؛ اما با بالا رفتن سن ميزان نياز به پروتئين در صورت ابتلا به بيماری‌ها و يا عفونت‌ها نه‌تنها كاهش نيافته بلكه ثابت مانده و يا افزايش می‌يابد. توصيه می‌شود چهل‌تا شصت درصد از انرژی دريافتی روزانه سالمندان از پروتئين‌ها به‌ویژه پروتئين‌های باکیفیت بالا که شامل انواع ماهی، مرغ، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، انواع حبوبات و مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و…) است تأمین شود.
ویتامین‌ها
یکی از مهمترین ویتامین‌های موردنیاز در تغذیه سالمندان ویتامین D است. افراد سالمند باوجود تغییرات استخوانی و نداشتن فعالیت، کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند که این امر خطر ایجاد پوکی استخوان در سالمندان را افزایش می‌دهد. یکی دیگر از ویتامین‌های موردنیاز سالمندان ویتامین B12 است که کمبود آن در تغذیه سالمندان سبب مشکلاتی در دستگاه گوارش می‌شود که این ویتامین در شیر، پنیر و تخم‌مرغ یافت می‌شود.
مایعات
یکی از معضلات دوران سالمندی کاهش مصرف میزان آب بدن و احساس تشنگی است که این موضوع زمینه ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری، تنفسی، زخم‌های بستر و یبوست را افزایش می‌دهد؛ بنابراین وجود ۶ تا ۸ لیوان آب در تغذیه سالمندان ضروری است. نوشیدن آب‌آلو یا آب برگه نیز سبب گوارشی بهتر و دفع راحت‌تر می‌شود. سالمندان به دلیل تغییر در مرکز حساسیت به تشنگی در مغز، از مصرف آب خودداری می‌کنند، درحالی‌که به آب فراوان نیاز دارند.
کلینیک توانبخشی دکتر نظری با در اختیار داشتن تیم تخصصی مجرب و بروزترین ابزار در خدمت بیماران عزیز می باشد. برای دریافت وقت مشاوره و ویزیت آنلاین از طریق نوبت دهی سایت اقدام کرده یا با شماره تلفن های کلینیک در تماس باشید یا از امکان ویزیت آنلاین سایت استفاده نمایید.
آدرس:
تهران، میرداماد، تقاطع شریعتی میرداماد، پلاک 2 واحد 5 - 09016391575 - 02122921489
نظری موجود نیست